Ermənistanın Azərbaycana qarşı hərbi təcavüzü nəticəsində sülh və insanlıq əleyhinə cinayətlər, müharibə cinayətləri, o cümlədən təcavüzkar müharibənin hazırlanması və aparılması, soyqırımı, müharibə qanunlarını və qaydalarını pozma, habelə terrorçuluq, terrorçuluğu maliyyələşdirmə, hakimiyyəti zorla ələ keçirmə, onu zorla saxlama və digər çoxsaylı cinayətlər törətməkdə təqsirləndirilən Ermənistan Respublikasının vətəndaşları Arayik Harutyunyan, Arkadi Qukasyan, Bako Sahakyan, Davit İşxanyan, David Babayan, Levon Mnatsakanyan və digərlərinin barəsində olan cinayət işləri üzrə açıq məhkəmə prosesinin baxış iclası iyunun 2-də davam etdirilib.
Bakı Hərbi Məhkəməsində hakimlər Zeynal Ağayevin sədrliyi ilə, Camal Ramazanovdan və Anar Rzayevdən ibarət tərkibdə (ehtiyat hakim Günel Səmədova) keçirilən məhkəmə iclasında təqsirləndirilən şəxslərin hər biri bildikləri dildə tərcüməçi, həmçinin müdafiələri üçün vəkillərlə təmin olunub.
İclasda təqsirləndirilən şəxslər, onların müdafiəçiləri, zərərçəkmiş şəxslərin bir qismi, onların hüquqi varisləri və nümayəndələri, həmçinin dövlət ittihamını müdafiə edən prokurorlar iştirak ediblər.
Hakim Zeynal Ağayev prosesdə ilk dəfə iştirak edən zərərçəkmiş şəxslərə məhkəmə heyətini, dövlət ittihamını müdafiə edən prokurorları, tərcüməçiləri və s. təqdim edib, habelə onların qanunvericiliklə nəzərdə tutulmuş hüquqlarını və vəzifələrini izah edib.
Məhkəmədə 2020-ci ildə baş vermiş 44 günlük müharibə dövründə Azərbaycanın mülki infrastrukturuna ziyan vurulması, mülki şəxslərin öldürülməsi ilə bağlı hadisə yerinə baxış protokolları və ekspert rəyləri Baş prokurorun böyük köməkçisi Vüsal Əliyevin iştirakı ilə tədqiq olunub.
Müharibə zamanı Ağcabədi rayonunun atəşə tutulması faktları üzrə sənədlər tədqiq edilib
Əvvəlcə müharibə zamanı Ağcabədi rayonunun atəşə tutulması faktları üzrə sənədlər tədqiq edilib. Bildirilib ki, 2020-ci il sentyabrın 27-də saat 6 radələrindən Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən başlamış silahlı hücumlar və hərbi təcavüz nəticəsində Ağcabədi rayonu üzrə 1 mülki şəxs qəsdən öldürülüb, 19 nəfər isə müxtəlif dərəcəli bədən xəsarətləri alıb. Xəsarət almış şəxslərdən 5-i qadın, 14-ü isə kişi, o cümlədən 2-si azyaşlıdır.
Silahlı hücumlar və hərbi təcavüz nəticəsində Ağcabədi rayonu üzrə 536 mülki təyinatlı tikiliyə, 17 nəqliyyat vasitəsinə və 50 fermer təsərrüfatına xüsusilə külli miqdarda maddi ziyan vurulub.
Ağdam rayonunda ümumilikdə 7 mülki şəxs qəsdən öldürülüb, 46 mülki şəxsə qəsdən xəsarət yetirilib
Ağdam rayonunun atəşə tutulması ilə bağlı tədqiq edilən sənədlərə əsasən, 2020-ci il sentyabrın 27-dən noyabrın 10-dək ağır artilleriya qurğuları hesab olunan “T-64”, “T-72”, “T-80”, “T-90” tipli tanklardan, “2S3 Akasiya”, “2S1 Qvozdika” və digər özüyeriyən artilleriya qurğularından, “2A36 Giasint B”, “D-20”, “D-30”, “D-44”, “D-81” (“D-81M”) markalı toplardan, mina və qumbaraatanlardan, “BM-21” (“Qrad”), eləcə də digər markalı iriçaplı silahlardan atəşlər açılaraq Ağdam rayonunda vahid niyyətlə ümumilikdə 7 mülki şəxs qəsdən öldürülüb, 46 mülki şəxsə qəsdən xəsarət yetirilib.
Ağdam rayonu ərazisində dövlət mülkiyyətinə, 2098 fiziki və 2 hüquqi şəxsə xüsusilə külli miqdarda maddi ziyan vurulub.
Digər sənədlərə əsasən, 44 günlük müharibə dövründə Beyləqan rayonunun atəşə tutulması nəticəsində 2 mülki şəxs həlak olub, 5 nəfər isə müxtəlif dərəcəli bədən xəsarətləri alıb. Rayonda 73 mülki təyinatlı tikiliyə, 3 nəqliyyat vasitəsinə ziyan vurulub. 73 mülki təyinatlı tikilidən 62-si fərdi yaşayış evi, 10-u sahibkarlıq sahəsi, 1-i isə inzibati binadır.
Bərdə rayonu ərazisində dövlət mülkiyyətinə, 333 fiziki və 2 hüquqi şəxsə xüsusilə külli miqdarda maddi ziyan vurulub
Bərdə ilə bağlı baxış protokollarına əsasən, rayon Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən “Qrad” markalı 122 millimetr çaplı “G2000”, “Smerç” markalı 300 millimetr çaplı “9M528” reaktiv yaylım atəş sitemlərindən atəşə tutulub. Nəticədə 2020-ci il oktyabrın 5-dən noyabrın 7-dək Bərdə rayonunda ümumilikdə 29 mülki şəxs qəsdən öldürülüb, 112 mülki şəxsə xəsarətlər yetirilib. Həmin hücumlar zamanı Bərdə rayonu ərazisində dövlət mülkiyyətinə, 333 fiziki və 2 hüquqi şəxsə xüsusilə külli miqdarda maddi ziyan vurulub.
Sənədlərə əsasən, Füzuli rayonunun atəşə tutulması nəticəsində 3 dinc şəxs qəsdən öldürülüb, ümumilikdə 17 mülki şəxs qəsdən xəsarət yetirilməklə yaralanıb.
Füzuli rayonu ərazisində dövlət mülkiyyətinə və 376 fiziki şəxsə xüsusilə külli miqdarda maddi ziyan vurulub.
Bildirilib ki, 44 günlük müharibə zamanı Goranboy rayonunda və Naftalan şəhərində Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən atılmış raket və digər partlayıcı qurğuların partlaması nəticəsində 8 nəfər həlak olub, 12 nəfər xəsarət alıb. 368 nəfərin əmlakına, 7 nəfərin avtomobilinə zərər dəyib. Daha 8 nəfərin isə qeyri-yaşayış sahəsinə zərər vurulub.
Daha sonra Mingəçevir şəhərinin atəşə tutulması faktları üzrə sənədlər tədqiq edilib. Sənədlərə əsasən, müəyyən olunub ki, silahlı münaqişə zonasından tamamilə kənar coğrafi koordinatda yerləşən, Azərbaycanın ən böyük 4-cü şəhəri olan Mingəçevir, habelə həmin şəhərdə yerləşən və ölkəni elektrik enerjisini ilə təmin edən “Azərbaycan İstilik Elektrik Stansiyası” Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyət (MMC) 2020-ci il oktyabrın 4-də saat 22 radələrində Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən böyük dağıdıcı qüvvəyə malik “Smerç” reaktiv yaylım atəşli raketlərlə qəsdən hədəfə alınaraq həmin istiqamətdə atəşlər açılıb.
Müəyyən edilib ki, “Smerç” raketlərindən biri Mingəçevir şəhəri, Bozdağ küçəsi 60 ünvanında yerləşən, 1984-cü il təvəllüdlü Bağırov Elçin Yaqub oğluna məxsus fərdi yaşayış evinin həyətyanı sahəsində inşa edilmiş darvazanın qarşısına düşərək partlayıb. Nəticədə evə, onun “Hyundai Grandeur” markalı avtomobilinə, həyətyanı sahənin qarşısında olmuş qohumu – Ağdam rayonunun Evoğlu kənd sakini, 1958-ci il təvəllüdlü Səfərov Atamoğlan Sabir oğluna məxsus “Kamaz 55111” markalı yük avtomobilinə ziyan vurulub. Həmçinin Bağırov Elçin Yaqub oğlu, 1957-ci il təvəllüdlü anası Bağırova Nabat Çərkəz qızı, qohumu Səfərov Atamoğlan Sabir oğlu, eləcə də qonşuluğunda yerləşən fərdi yaşayış evinin sahibi, 2004-cü il təvəllüdlü İbrahimli Adil Müşviq oğlu bədən xəsarətləri alıblar.
Hadisələr zamanı Mingəçevirdə 45 fərdi yaşayış evinə zərər dəyib
Müəyyən olunub ki, hadisə yerindən “Azərbaycan İstilik Elektrik Stansiyası” MMC-yə olan məsafə 2800, Mingəçevir su anbarının bəndinə olan məsafə isə 5300 metrdir.
“Smerç” raketlərindən biri Mingəçevir şəhəri, Azdres qəsəbəsində yerləşən “Azərbaycan İstilik Elektrik Stansiyası” MMC-nin 6 və 7-ci enerji bloklarının arasındakı boş sahəyə düşüb və asfalt örtüyü dələrək 40 santimetr dərinliyində yerə batıb, lakin xoşbəxtlikdən partlamayıb. Raketin düşdüyü yerdən “Azərbaycan İstilik Elektrik Stansiyası” MMC-nin 6-cı enerji blokunun giriş qapısınadək məsafə 19 metr, 7-ci enerji blokunun giriş qapısınadək məsafə isə 29 metrdir.
Həmçinin müəyyən edilib ki, Ermənistan silahlı qüvvələri oktyabrın 4-dən sonrakı günlərdə də Mingəçevir şəhərini qəsdən hədəfə alaraq həmin istiqamətdə raket mərmiləri atıb. Belə ki, oktyabrın 11-də saat 5 radələrində “Azərbaycan İstilik Elektrik Stansiyası” MMC-nin yerləşdiyi ərazi yenidən hədəf seçilib və atılmış raket MMC-nin inzibati binasının həyətyanı sahəsindəki parkın ərazisində çəmənlik sahəyə düşüb. Xoşbəxtlikdən raket partlamadığı üçün həlak olan və ya xəsarət alan olmayıb.
Hadisələrin baş verdiyi yerin ətraf ərazilərində hər hansı hərbi obyekt olmayıb.
Hadisələr zamanı Mingəçevirdə 45 fərdi yaşayış evinə zərər dəyib.
Daha sonra məhkəmədə müharibə zamanı Bakı-Tbilisi-Ceyhan boru kəmərinin və Cənub Qafqaz Boru Kəmərinin “Smerç” raketi ilə hədəf alınmasına dair (Yevlax rayonu və Goranboy rayonunun Goran kəndi istiqamətdə raket atılması faktları) sənədlər tədqiq edilib.
Məhkəmə prosesində 44 günlük müharibə zamanı Tərtər rayonunun ağır artilleriyadan atəşə tutulması nəticəsində mülki şəxslərin ölməsi, mülki infrastruktura, vətəndaşların əmlaklarına zərər dəyməsi üzrə sənədlər də tədqiq olunub.
Fasilədən sonra məhkəmədə zərərçəkmiş şəxslərin ifadələri dinlənilib.
Məhkəmədə zərərçəkmiş şəxslərin barəsindəki tibbi-ekspertiza rəyləri də elan olunub
Zərərçəkmiş şəxs Pərvin Qasımova 2020-ci il oktyabrın 4-də səhər saatlarında Gəncə şəhəri, Əziz Əliyev küçəsində yaşadıqları evə Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən atılmış raket düşdüyünü deyib. Nəticədə o, görmə qabiliyyətini itirib, üzündən, qollarından və bədəninin digər hissələrindən xəsarətlər alıb. Hadisə zamanı onun evdə olan anası da yaralanıb.
Dövlət ittihamçısı Vüsal Abdullayevin suallarını cavablandıran zərərçəkmiş şəxs hadisə zamanı 3 yaşlı və 4 aylıq qızlarının evdə olduğunu, böyük qızının hələ də psixoloji sarsıntılar yaşadığını söyləyərək deyib: “Göydən təyyarə keçəndə elə bilir evə raket düşəcək. Fişəng atılanda qorxur, əsir”.
Zərərçəkmiş şəxs İradə Qasımova qızı P. Qasımovanın dediklərini təsdiqləyərək hadisə zamanı huşunu itirdiyini söyləyib. O, xəsarətlərə görə müalicəsinin hələ də davam etdiyini söyləyib.
“Böyük nəvəm hələ də qorxu içərisindədir. Deyir ki, evimizə yenə raket atacaqlar? Deyirəm ay bala, daha heç nə yoxdur”, – deyə İ.Qasımova Bakı şəhərinin rayon məhkəmələrində dövlət ittihamının müdafiəsi üzrə şöbəsinin prokuroru Təranə Məmmədovanın suallarını cavablandıran zaman bildirib.
Zərərçəkmiş şəxs Qoşqar Xəlilov isə övladları – Xəlilli Orxan Qoşqar oğlunun və Əmrahlı Məryəm Qoşqar qızının hüquqi varisi qismində tanındığını diqqətə çatdırıb. O deyib ki, 2020-ci il oktyabrın 17-də saat 1 radələrində Gəncə şəhəri Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən ağır artilleriya ilə atəşə tutularkən raket mərmisinin M.Hacıyev küçəsində yerləşən evinin yaxınlığına düşüb partlaması nəticəsində həmin evdə yaşayan oğlu Orxan, qızı Məryəm, keçmiş həyat yoldaşı Xatirə Qəhrəmanova, qaynı qızı Ləman həyatlarını itiriblər.
Baş prokurorluğun Dövlət ittihamının müdafiəsi üzrə idarəsinin şöbə rəisi Nəsir Bayramovun suallarını cavablandıran Q.Xəlilov həmin ərazidə hərbi təyinatlı hər hansı obyektin olmadığını da söyləyib.
Zərərçəkmiş şəxs Xosrov Əjdərov Baş prokurorun xüsusi tapşırıqlar üzrə köməkçisi Tuqay Rəhimlinin suallarına cavabında deyib ki, 2020-ci il oktyabrın 2-də saat 20 radələrində o, dostu Rüfət Vəliyevlə birlikdə Tərtər Rayon Polis Şöbəsinin inzibati binasının qarşısında avtomobillə hərəkətdə olan zaman Ermənistan silahlı qüvvələrinin atdığı raketlərdən biri onların avtomobilinin yaxınlığına düşüb. Nəticədə o, yaralanıb.
Zərərçəkmiş Şamama Quliyeva Ağdam rayonunun Bənövşələr qəsəbəsində 2020-ci il oktyabrın 19-da günorta saatlarında Ermənistan silahlı qüvvələrinin açdığı artilleriya atəşi nəticəsində özünün, qızı Maya Quliyevanın və hərbi jurnalist Anar Şuşalının (Anar Həsənov, həmin vaxt AZTV-də çalışıb – red.) yaralandığını bildirib. Hadisə zamanı onun evinə də zərər dəyib.
“Müharibəni mülki qarşı şəxslərlə aparırlar? Qocaları, körpələri öldürmək müharibə deyil. Sizin məqsədiniz azərbaycanlıları məhv etmək idi”, – deyə Ş.Quliyeva ifadə verərkən üzünü təqsirləndirilən şəxslərə tutaraq bildirib.
Dövlət ittihamçısı Fuad Musayevin suallarını cavablandıran zərərçəkmiş şəxs həmin vaxt cəbhə bölgəsi ilə Bənövşələr qəsəbəsi arasında bir neçə kəndin olduğunu söyləyib.
Zərərçəkmişin ifadəsindən sonra onun həyətinə mərmi düşməsi ilə bağlı baxış protokolu tədqiq edilib.
Məhkəmədə zərərçəkmiş şəxslərin barəsindəki tibbi-ekspertiza rəyləri də elan olunub.
Məhkəmə prosesində təqsirləndirilən şəxs Davit İşxanyana müdafiəçisinin səhhətinə görə prosesdə iştirak edə bilməyəcəyi, ona yeni müdafiəçinin təyin olunacağı bildirilib. D.İşxanyan müdafiəçisinin yaxşı vəkil olduğunu deyərək, yeni vəkilin təyinatına etiraz etmədiyini bildirib.
Məhkəmə prosesi iyunun 5-də davam etdiriləcək.
Ermenistan’ın Azerbaycan’a karşı askeri saldırısı sonucunda barış ve insanlığa karşı suçlar, savaş suçları, yani saldırgan savaşın hazırlanması ve yürütülmesi, soykırım, savaş kanunları ve kurallarını ihlal etme, ayrıca terörizm, terörizmi finanse etme, iktidarı zorla ele geçirme, onu zorla tutma ve diğer çok sayıda suç işlemekle suçlanan Ermenistan Cumhuriyeti vatandaşları Arayik Harutyunyan, Arkadi Gukasyan, Bako Sahakyan, Davit İşhanyan, David Babayan, Levon Mnatsakanyan ve diğerlerinin davalarıyla ilgili açık mahkeme duruşması 2 Haziran’da devam etti.
Bakü Askeri Mahkemesi’nde hakimler Zeynal Ağayev’in başkanlığında, Camal Ramazanov ve Anar Rzayev’den oluşan heyette (yedek hakim Günel Samedova) yapılan mahkeme oturumunda, sanıkların her birine bildikleri dilde tercüman ve savunmaları için avukatlar sağlandı.
Oturuma sanıklar, avukatları, mağdurların bir kısmı, onların yasal mirasçıları ve temsilcileri, ayrıca devlet suçlamasını savunan savcılar katıldı.
Hakim Zeynal Ağayev, süreçte ilk kez yer alan mağdurlara mahkeme heyetini, devlet suçlamasını savunan savcıları, tercümanları vb. tanıttı ve ayrıca onların yasa ile öngörülen hak ve yükümlülüklerini açıkladı.
Mahkemede, 2020’de meydana gelen 44 günlük savaş sırasında Azerbaycan’ın sivil altyapısına verilen zarar, sivillerin öldürülmesi ile ilgili olay yeri inceleme tutanakları ve bilirkişi raporları Başsavcı’nın büyük yardımcısı Vüsal Aliyev’in katılımıyla incelendi.
Savaş sırasında Ağcabedi ilçesinin ateş altına alınması olaylarıyla ilgili belgeler incelendi
Öncelikle savaş sırasında Ağcabedi ilçesinin ateş altına alınması olaylarıyla ilgili belgeler incelendi. 27 Eylül 2020’de saat 6 civarında Ermenistan silahlı kuvvetleri tarafından başlatılan silahlı saldırılar ve askeri saldırı sonucunda Ağcabedi ilçesinde 1 sivilin kasıtlı olarak öldürüldüğü, 19 kişinin ise çeşitli derecelerde bedensel yaralanmalar aldığı belirtildi. Yaralanan kişilerden 5’i kadın, 14’ü ise erkek, bunların 2’si çocuktur.
Silahlı saldırılar ve askeri saldırı sonucunda Ağcabedi ilçesinde 536 sivil amaçlı yapıya, 17 araca ve 50 çiftlik işletmesine özellikle büyük miktarda maddi zarar verildi.
Ağdam ilçesinde toplamda 7 sivil kasıtlı olarak öldürüldü, 46 sivil kasıtlı olarak yaralandı
Ağdam ilçesinin ateş altına alınmasıyla ilgili incelenen belgelere göre, 27 Eylül 2020’den 10 Kasım’a kadar ağır topçu teçhizatı olarak kabul edilen “T-64”, “T-72”, “T-80”, “T-90” tipi tanklardan, “2S3 Akasiya”, “2S1 Qvozdika” ve diğer kundağı motorlu topçu teçhizatlarından, “2A36 Giasint B”, “D-20”, “D-30”, “D-44”, “D-81” (“D-81M”) markalı toplardan, mayın ve bombaatarlardan, “BM-21” (“Qrad”), ayrıca diğer markalı büyük çaplı silahlardan ateşler açılarak Ağdam ilçesinde tek bir niyetle toplamda 7 sivil kasıtlı olarak öldürüldü, 46 sivil kasıtlı olarak yaralandı.
Ağdam ilçesi arazisinde devlet mülkiyetine, 2098 gerçek ve 2 tüzel kişiye özellikle büyük miktarda maddi zarar verildi.
Diğer belgelere göre, 44 günlük savaş sırasında Beylegan ilçesinin ateş altına alınması sonucunda 2 sivil hayatını kaybetti, 5 kişi ise çeşitli derecelerde bedensel yaralanmalar aldı. İlçede 73 sivil amaçlı yapıya, 3 araca zarar verildi. 73 sivil amaçlı yapıdan 62’si müstakil konut, 10’u ticari alan, 1’i ise idari binadır.
Berde ilçesi arazisinde devlet mülkiyetine, 333 gerçek ve 2 tüzel kişiye özellikle büyük miktarda maddi zarar verildi
Berde ile ilgili inceleme tutanaklarına göre, ilçe Ermenistan silahlı kuvvetleri tarafından “Qrad” markalı 122 milimetre çaplı “G2000”, “Smerç” markalı 300 milimetre çaplı “9M528” reaktif yaylım ateş sistemlerinden ateş altına alındı. Sonuç olarak, 5 Ekim 2020’den 7 Kasım’a kadar Berde ilçesinde toplamda 29 sivil kasıtlı olarak öldürüldü, 112 sivil yaralandı. Bu saldırılar sırasında Berde ilçesi arazisinde devlet mülkiyetine, 333 gerçek ve 2 tüzel kişiye özellikle büyük miktarda maddi zarar verildi.
Belgelere göre, Fuzuli ilçesinin ateş altına alınması sonucunda 3 sivil kasıtlı olarak öldürüldü, toplamda 17 sivil kasıtlı olarak yaralanmak suretiyle yaralandı.
Fuzuli ilçesi arazisinde devlet mülkiyetine ve 376 gerçek kişiye özellikle büyük miktarda maddi zarar verildi.
44 günlük savaş sırasında Goranboy ilçesinde ve Naftalan şehrinde Ermenistan silahlı kuvvetleri tarafından atılan roket ve diğer patlayıcı cihazların patlaması sonucunda 8 kişinin hayatını kaybettiği, 12 kişinin yaralandığı belirtildi. 368 kişinin malına, 7 kişinin aracına zarar geldi. Ayrıca 8 kişinin de konut dışı alanına zarar verildi.
Daha sonra Mingeçevir şehrinin ateş altına alınması olaylarıyla ilgili belgeler incelendi. Belgelere göre, silahlı çatışma bölgesinden tamamen uzak coğrafi koordinatlarda bulunan, Azerbaycan’ın en büyük 4. şehri olan Mingeçevir, ayrıca bu şehirde bulunan ve ülkeyi elektrik enerjisiyle sağlayan “Azerbaycan Isı Elektrik Santrali” Limited Şirketi (MMC) 4 Ekim 2020’de saat 22 civarında Ermenistan silahlı kuvvetleri tarafından büyük yıkıcı güce sahip “Smerç” reaktif yaylım ateşli roketlerle kasıtlı olarak hedef alınarak bu yönde ateşler açıldı.
“Smerç” roketlerinden birinin Mingeçevir şehri, Bozdağ Caddesi 60 adresinde bulunan, 1984 doğumlu Bağırov Elçin Yakup oğlu’na ait müstakil konutun bahçesinde inşa edilmiş kapının önüne düşerek patladığı tespit edildi. Sonuç olarak, eve, onun “Hyundai Grandeur” markalı aracına, bahçenin önünde bulunan akrabası – Ağdam ilçesi Evoğlu köyü sakini, 1958 doğumlu Seferov Atamoğlan Sabir oğlu’na ait “Kamaz 55111” markalı kamyona zarar verildi. Ayrıca Bağırov Elçin Yakup oğlu, 1957 doğumlu annesi Bağırova Nabat Çerkez kızı, akrabası Seferov Atamoğlan Sabir oğlu, ayrıca komşuluğunda bulunan müstakil konutun sahibi, 2004 doğumlu İbrahimli Adil Müşvik oğlu bedensel yaralanmalar aldı.
Olaylar sırasında Mingeçevir’de 45 müstakil konuta zarar geldi
Olay yerinden “Azerbaycan Isı Elektrik Santrali” MMC’ye olan mesafenin 2800, Mingeçevir su rezervuarının bendine olan mesafenin ise 5300 metre olduğu tespit edildi.
“Smerç” roketlerinden biri Mingeçevir şehri, Azdres kasabasında bulunan “Azerbaycan Isı Elektrik Santrali” MMC’nin 6 ve 7. enerji blokları arasındaki boş alana düştü ve asfaltı delerek 40 santimetre derinliğinde yere battı, ancak şans eseri patlamadı. Roketin düştüğü yerden “Azerbaycan Isı Elektrik Santrali” MMC’nin 6. enerji bloğunun giriş kapısına kadar mesafe 19 metre, 7. enerji bloğunun giriş kapısına kadar mesafe ise 29 metredir.
Ayrıca Ermenistan silahlı kuvvetlerinin 4 Ekim’den sonraki günlerde de Mingeçevir şehrini kasıtlı olarak hedef alarak bu yönde roket mermileri attığı tespit edildi. Şöyle ki, 11 Ekim’de saat 5 civarında “Azerbaycan Isı Elektrik Santrali” MMC’nin bulunduğu alan yeniden hedef seçildi ve atılan roket MMC’nin idari binasının bahçesindeki park alanında çimenlik alana düştü. Şans eseri roket patlamadığı için ölen veya yaralanan olmadı.
Olayların meydana geldiği yerin çevresinde herhangi bir askeri tesis bulunmamaktaydı.
Olaylar sırasında Mingeçevir’de 45 müstakil konuta zarar geldi.
Daha sonra mahkemede savaş sırasında Bakü-Tiflis-Ceyhan boru hattının ve Güney Kafkasya Boru Hattının “Smerç” roketi ile hedef alınmasına dair (Yevlah ilçesi ve Goranboy ilçesinin Goran köyü yönünde roket atılması olayları) belgeler incelendi.
Mahkeme sürecinde 44 günlük savaş sırasında Terter ilçesinin ağır topçu tarafından ateş altına alınması sonucunda sivillerin ölmesi, sivil altyapıya, vatandaşların mallarına zarar gelmesi üzerine belgeler de incelendi.
Aradan sonra mahkemede mağdurların ifadeleri dinlendi.
Mahkemede mağdurların sağlık raporları da açıklandı
Mağdur Pervin Kasımova, 4 Ekim 2020’de sabah saatlerinde Gence şehri, Aziz Aliyev Caddesi’nde yaşadıkları eve Ermenistan silahlı kuvvetleri tarafından atılan bir roketin düştüğünü söyledi. Sonuç olarak, görme yetisini kaybetti, yüzünden, kollarından ve vücudunun diğer bölgelerinden yaralandı. Olay sırasında evde bulunan annesi de yaralandı.
Devlet savcısı Vüsal Abdullayev’in sorularını yanıtlayan mağdur, olay sırasında 3 yaşında ve 4 aylık kızlarının evde olduğunu, büyük kızının hala psikolojik travma yaşadığını söyleyerek: “Gökyüzünden uçak geçtiğinde eve roket düşeceğini sanıyor. Havai fişek atıldığında korkuyor, titriyor”.
Mağdur İrade Kasımova, kızı P. Kasımova’nın söylediklerini doğrulayarak olay sırasında bilincini kaybettiğini söyledi. Yaralanmalar nedeniyle tedavisinin hala devam ettiğini söyledi.
“Büyük torunum hala korku içinde. Evimize yine roket atacaklar mı diyor? Yavrum, artık hiçbir şey yok diyorum” – İ.Kasımova, Bakü şehir mahkemelerinde devlet suçlamasının savunması bölümünün savcısı Terane Memmedova’nın sorularını yanıtlarken belirtti.
Mağdur Koşkar Halilov ise çocukları – Halilli Orhan Koşkar oğlu ve Emrahlı Meryem Koşkar kızı’nın yasal mirasçısı olarak tanındığını dikkat çekti. 17 Ekim 2020’de saat 1 civarında Gence şehrinin Ermenistan silahlı kuvvetleri tarafından ağır topçu ile ateş altına alınırken, roket mermisinin M.Hacıyev Caddesi’nde bulunan evinin yakınına düşüp patlaması sonucunda o evde yaşayan oğlu Orhan, kızı Meryem, eski eşi Hatire Kahramanova, kayınbiraderinin kızı Leman’ın hayatlarını kaybettiğini söyledi.
Başsavcılığın Devlet suçlamasının savunması dairesinin bölüm başkanı Nesir Bayramov’un sorularını yanıtlayan K.Halilov, o bölgede askeri amaçlı herhangi bir tesisin olmadığını da söyledi.
Mağdur Hosrov Ejderov, Başsavcı’nın özel görevler yardımcısı Tugay Rehimli’nin sorularına cevaben, 2 Ekim 2020’de saat 20 civarında arkadaşı Rüfet Veliyev