Azerbaycan Ulusal Basınının kurulmasından bu yana 150 yıl geçti

Azerbaycan Ulusal Basınının kurulmasından bu yana 150 yıl geçti

Azərbaycan milli mətbuatının yaranmasından 150 il ötür.

APA-nın məlumatına görə, ölkədə ilk mətbu orqanın – əsası Həsən bəy Zərdabi tərəfindən qoyulmuş “Əkinçi” qəzetinin nəşrə başladığı 22 iyul tarixi 1991-ci ildən Azərbaycanda Milli Mətbuat Günü kimi qeyd olunur.

“Əkinçi”nin 1875-ci il iyulun 22-dən 1877-ci ilin sentyabrınadək cəmi 56 sayı işıq üzü görsə də, onun Azərbaycan milli mətbuatının təşəkkül tapmasında, inkişafında əvəzsiz rolu olub. Əsasən maarifçilik missiyasını üzərinə götürmüş “Əkinçi” az müddətdə həm ziyalı təbəqə, həm də sadə insanlar arasında çox məşhurlaşıb. Təsadüfi deyil ki, dövrünün görkəmli ziyalıları və qələm sahibləri qəzetlə əməkdaşlıq edib, müntəzəm məqalələrlə çıxış ediblər. Lakin “Əkinçi”nin ömrü uzun sürməyib. Çar Rusiyası qəzetin insanların maariflənməsində, ictimai-siyasi proseslərə daha yaxından bələd olmasındakı rolundan çəkinməyə başlayıb və sonda qəzetin nəşrini dayandırıb.

O vaxtdan müxtəlif tənəzzül və intibah dövrləri keçən Azərbaycan mətbuatı daim cəmiyyətin proseslərə baxışını əks etdirən güzgü rolunu oynayıb.

1998-ci ilin avqustunda senzuranın ləğvi isə Azərbaycanda mətbuatın inkişafına ciddi təkan verib.

Azərbaycan Konstitusiyasında söz və mətbuat azadlığının təməl prinsip olaraq əksini tapması ölkədə medianın azad və güclü bir cəmiyyət institutu kimi formalaşmasına təkan verib. Sözsüz ki, bütün bu proseslərin əsas iştirakçıları, əldə olunan nəticələrin əsas səbəbkarları Azərbaycan jurnalistləridir.

Azerbaycan milli basınının kuruluşunun üzerinden 150 yıl geçti.

APA’nın bildirdiğine göre, ülkede ilk basın organı olan ve temeli Hasan Bey Zerdabi tarafından atılan “Ekinci” gazetesinin yayınlanmaya başladığı 22 Temmuz tarihi, 1991’den beri Azerbaycan’da Milli Basın Günü olarak kutlanmaktadır.

“Ekinci”, 22 Temmuz 1875’ten Eylül 1877’ye kadar sadece 56 sayı yayınlanmış olsa da, Azerbaycan milli basınının oluşmasında ve gelişmesinde eşsiz bir rol oynamıştır. Esas olarak aydınlanma misyonunu üstlenen “Ekinci”, kısa sürede hem aydın kesim hem de sade insanlar arasında çok popüler hale geldi. Dönemin önde gelen aydınları ve kalem sahiplerinin gazeteyle işbirliği yapması ve düzenli makalelerle katkıda bulunması tesadüf değildir. Ancak “Ekinci”nin ömrü uzun sürmedi. Çarlık Rusyası, gazetenin insanların aydınlanmasında, sosyo-politik süreçlere daha yakından aşina olmasındaki rolünden çekinmeye başladı ve sonunda gazetenin yayınını durdurdu.

O zamandan beri çeşitli gerileme ve yükseliş dönemleri geçiren Azerbaycan basını, daima toplumun süreçlere bakışını yansıtan bir ayna rolü oynamıştır.

Ağustos 1998’de sansürün kaldırılması, Azerbaycan’da basının gelişimine ciddi bir ivme kazandırmıştır.

Azerbaycan Anayasası’nda ifade ve basın özgürlüğünün temel ilke olarak yer alması, ülkede medyanın özgür ve güçlü bir toplum kurumu olarak şekillenmesine katkıda bulunmuştur. Şüphesiz, tüm bu süreçlerin ana katılımcıları ve elde edilen sonuçların temel nedenleri Azerbaycanlı gazetecilerdir.

Yorum bırakın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Scroll to Top