“Hazırda Qarabağ və Şərqi Zəngəzurda 50 min nəfərdən çox azərbaycanlı yaşayır, təhsil alır və əmək fəaliyyəti ilə məşğul olur. Biz hər zaman öz evlərimizə qayıtmağı arzulamışıq. Yanaşmamız layiqli və təhlükəsiz qayıdışın təmin olunmasından ibarətdir”.
Qarabağda həyata keçirilən genişmiqyaslı tikinti-bərpa işlərindən bəhs edən Hikmət Hacıyev söyləyib ki, bu region hazırda böyük bir tikinti meydançasını xatırladır:
“Azərbaycan xalqı tarixən öz ölkəsinə bağlı olan bir xalqdır. Biz hər zaman evlərimizə qayıtmağı arzulamışıq. Yanaşmamız layiqli və təhlükəsiz qayıdışın təmin olunmasından ibarətdir. Gördüyünüz kimi, Qarabağ regionu böyük bir tikinti meydançasıdır. Qarabağ və Şərqi Zəngəzurda 50 min nəfərdən çox azərbaycanlı yaşayır, təhsil alır və əmək fəaliyyəti ilə məşğul olur”.
Prezident köməkçisi xüsusilə vurğulayıb ki, Azərbaycan ərazisini tərk etmək onların öz qərarı olub:
“Birincisi, Qarabağdan erməniləri biz çıxarmamışıq. Getmək qərarı onların özü tərəfindən verilib. İkincisi, Azərbaycan kifayət qədər kompleks bir reinteqrasiya planı hazırlayıb, lakin ermənilər bu plandan imtina edib. Bu plan nə deməkdir? Azərbaycan vətəndaşlığını qəbul etmək, Azərbaycan vətəndaşları ilə loyal şəraitdə, Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası və qanunları çərçivəsində yaşamaq. Bu, istənilən bir dövlət üçün tamamilə normaldır. Azərbaycan öz ərazilərinin ziqzaqvari formada dəyişdirilməsi ilə heç vaxt barışa bilməz. Bu məsələ qapadılıb. Azərbaycan vətəndaşı qismində yaşamaq istəyənlər üçün isə müvafiq prosedurlar mövcuddur”.
Prezident köməkçisi Qarabağ ermənilərinin bu ərazini tərk etməsinin “etnik təmizləmə” kimi qələmə verilməsi ilə razılaşmadığını diqqətə çatdırıb:
“Qarabağ ermənilərinin bu ərazini könüllü şəkildə tərk etməsini etnik təmizləmə adlandırmaq olmaz. Lakin əgər biz qayıdış hüququndan danışırıqsa, o zaman onilliklər boyunca Ermənistan ərazisində yaşayan və oradan zorla çıxarılan azərbaycanlılardan da bəhs etməliyik. Qayıdış hüququ II Dünya müharibəsindən sonra məsələn, elə Almaniyanın özündə geniş şəkildə müzakirə olunan mövzudur. Bu, insan hüquqlarından biridir və Ermənistandan qovulan 250 min nəfər azərbaycanlıya münasibətdə də tətbiq edilməlidir. Sözsüz ki, onların da qayıtmaq hüququ var, lakin İrəvan bu barədə danışmaqdan imtina edir”.
“Şu anda Karabağ ve Doğu Zengezur’da 50 binden fazla Azerbaycanlı yaşıyor, eğitim alıyor ve çalışıyor. Biz her zaman evlerimize dönmeyi arzuladık. Yaklaşımımız, onurlu ve güvenli bir dönüşün sağlanmasından ibarettir.”
Karabağ’da yürütülen geniş çaplı inşaat ve restorasyon çalışmalarından bahseden Hikmet Hacıyev, bu bölgenin şu anda büyük bir şantiye alanını andırdığını söyledi:
“Azerbaycan halkı tarihsel olarak ülkesine bağlı bir halktır. Biz her zaman evlerimize dönmeyi arzuladık. Yaklaşımımız, onurlu ve güvenli bir dönüşün sağlanmasından ibarettir. Gördüğünüz gibi, Karabağ bölgesi büyük bir şantiye alanıdır. Karabağ ve Doğu Zengezur’da 50 binden fazla Azerbaycanlı yaşıyor, eğitim alıyor ve çalışıyor.”
Cumhurbaşkanı yardımcısı, özellikle Azerbaycan topraklarını terk etmenin onların kendi kararı olduğunu vurguladı:
“Birincisi, Karabağ’dan Ermenileri biz çıkarmadık. Gitme kararı kendileri tarafından verildi. İkincisi, Azerbaycan yeterince karmaşık bir yeniden entegrasyon planı hazırladı, ancak Ermeniler bu planı reddetti. Bu plan ne demek? Azerbaycan vatandaşlığını kabul etmek, Azerbaycan vatandaşlarıyla uyumlu bir ortamda, Azerbaycan Cumhuriyeti Anayasası ve yasaları çerçevesinde yaşamak. Bu, herhangi bir devlet için tamamen normaldir. Azerbaycan, topraklarının zikzaklı bir şekilde değiştirilmesiyle hiçbir zaman uzlaşamaz. Bu konu kapatıldı. Azerbaycan vatandaşı olarak yaşamak isteyenler için ise ilgili prosedürler mevcuttur.”
Cumhurbaşkanı yardımcısı, Karabağ Ermenilerinin bu bölgeyi terk etmesinin “etnik temizlik” olarak lanse edilmesine katılmadığını belirtti:
“Karabağ Ermenilerinin bu bölgeyi gönüllü olarak terk etmesini etnik temizlik olarak adlandırmak olmaz. Ancak eğer geri dönüş hakkından bahsediyorsak, o zaman on yıllardır Ermenistan topraklarında yaşayan ve oradan zorla çıkarılan Azerbaycanlılardan da bahsetmeliyiz. Geri dönüş hakkı II. Dünya Savaşı’ndan sonra örneğin Almanya’nın kendisinde geniş bir şekilde tartışılan bir konudur. Bu, insan haklarından biridir ve Ermenistan’dan kovulan 250 bin Azerbaycanlı için de uygulanmalıdır. Şüphesiz, onların da geri dönme hakkı var, ancak Erivan bu konuda konuşmayı reddediyor.”