“Fitch Solutions” (FS) Azərbaycanın iqtisadi artım proqnozunu sabit saxlayıb.
Məumata görə, “Fitch Group”a aid olan “Fitch Solutions” şirkəti bu ilin III rübü üzrə baxış zamanı Azərbaycanın iqtisadi artım proqnozunu cari il üzrə yenidən 2,6%, 2026-cı il üzrə isə 3,2% müəyyən edib. Lakin qeyd edilib ki, bu artım tempi, xüsusilə 2025-ci ildə neft və qaz sektoruna yüksək asılılıq fonunda (2025-ci ilin aprelinə ÜDM-in 39,4%-i) daha zəif olacaq. Belə ki, qlobal neft qiymətlərində gözlənilən 15%-lik illik azalma sektordan əldə olunan gəlirləri azaldacaq.
Bununla belə, FS bildirib ki, Azərbaycan təbii resurslara əsaslanan iqtisadi modeldən uzaqlaşaraq uğurlu diversifikasiya həyata keçirib: “Hazırda qeyri-neft sektoru ümumi iqtisadi fəaliyyətin 60%-dən çoxunu təşkil edir. İnvestisiyaların cəlb olunması üçün əsas hədəflər arasında mədən sənayesi (ÜDM-in 35,6%-i), tikinti (10,6%) və emal sənayesi (6,7%) yer alır”.
Şirkətin hesabatında qeyd edilib ki, 2025-ci ilin I rübündə əsas kapitala yönələn investisiyalar ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 9% azalıb. Bu azalma, yanvar-aprel ayları arasında dünya neft qiymətlərindəki 21%-lik geriləmə ilə üst-üstə düşür ki, bu da sektorun iqtisadiyyat üçün həddindən artıq əhəmiyyətini göstərir. Digər amillərə isə 2024-cü ilin noyabrında Bakıda keçirilmiş BMT-nin İqlim Dəyişikliyi üzrə COP29 konfransı üçün aparılmış infrastruktur layihələrinin başa çatması daxildir.
“2025-ci ilin dövlət büdcəsində hərbi xərclərdən sosial xərclərə yönəlmə də kapital qoyuluşunu azaldan amillərdəndir. Bu baxımdan, kapital formalaşmasının iqtisadi artıma töhfəsinin 2024-cü ildəki 1,9 faiz bəndindən 2025-ci ildə 1,2 və 2026-cı ildə 1,1 faiz bəndinə enəcəyi gözlənilir. Əvəzində, özəl istehlak artımın əsas lokomotivinə çevrilir. Onun artıma töhfəsi 2024-cü ildə 2,1 faiz bəndi olduğu halda, 2025-ci ildə 2,4 və 2026-cı ildə 2,5 faiz bəndinə yüksələcək”- hesabatda əlavə edilib.
“Fitch Solutions” (FS), Azerbaycan’ın ekonomik büyüme tahminini sabit tuttu.
Bilgilere göre, “Fitch Group”a ait olan “Fitch Solutions” şirketi, bu yılın III. çeyreği için yaptığı değerlendirmede Azerbaycan’ın ekonomik büyüme tahminini cari yıl için %2,6, 2026 için ise %3,2 olarak belirledi. Ancak, bu büyüme hızının, özellikle 2025’te petrol ve gaz sektörüne yüksek bağımlılık zemininde (2025 Nisan’ına kadar GSYİH’nin %39,4’ü) daha zayıf olacağı belirtildi. Şöyle ki, küresel petrol fiyatlarında beklenen %15’lik yıllık düşüş, sektörden elde edilen gelirleri azaltacaktır.
Bununla birlikte, FS, Azerbaycan’ın doğal kaynaklara dayalı ekonomik modelden uzaklaşarak başarılı bir çeşitlendirme gerçekleştirdiğini belirtti: “Şu anda petrol dışı sektör, toplam ekonomik faaliyetin %60’ından fazlasını oluşturmaktadır. Yatırımların çekilmesi için temel hedefler arasında madencilik sektörü (GSYİH’nin %35,6’sı), inşaat (%10,6) ve imalat sanayi (%6,7) yer almaktadır.”
Şirketin raporunda, 2025’in I. çeyreğinde ana sermayeye yönelik yatırımların geçen yılın aynı dönemine göre %9 azaldığı belirtildi. Bu azalma, Ocak-Nisan ayları arasında dünya petrol fiyatlarındaki %21’lik gerileme ile örtüşmektedir ki bu da sektörün ekonomi için aşırı önemini göstermektedir. Diğer faktörler ise, 2024 Kasım’ında Bakü’de düzenlenen BM İklim Değişikliği COP29 konferansı için yapılan altyapı projelerinin tamamlanmasıdır.
“2025 devlet bütçesinde askeri harcamalardan sosyal harcamalara yönelme de sermaye yatırımlarını azaltan faktörlerdendir. Bu bağlamda, sermaye oluşumunun ekonomik büyümeye katkısının 2024’teki 1,9 puanından 2025’te 1,2 ve 2026’da 1,1 puana düşeceği beklenmektedir. Buna karşılık, özel tüketim büyümenin temel lokomotifi haline geliyor. Onun büyümeye katkısı 2024’te 2,1 puan olduğu halde, 2025’te 2,4 ve 2026’da 2,5 puana yükselecektir” – raporda eklendi.