Azərbaycan Prezidentinin 1 mart 2022-ci il tarixli Sərəncamına əsasən, işğaldan azad olunan ərazilərin bərpası çərçivəsində həyata keçirilən “Həkəri çayının sağ və sol sahilində yerləşən əkin sahələrinin suvarma suyu ilə təmin edilməsi məqsədilə Zabuxçay su anbarının və magistral boru kəmərinin layihələndirilməsi və tikintisi” layihəsi çərçivəsində bir sıra işlər görülüb.
O bildirib ki, Qubadlı və Zəngilan rayonlarının ərazisində yerləşən yeni yaradılan aqroparklar və digər istifadəçilərə məxsus ümumilikdə 12 100 hektar əkin sahəsinin suvarma suyu ilə təmin edilməsi məqsədilə ümumi tutumu 27 milyon m³ olan Zabuxçay su anbarı və ondan qidalanan 51,6 km uzunluğunda təzyiqli magistral boru xətti inşa edilib:
“Zabuxçay su anbarının texniki göstəricilərinə nəzər saldıqda, bəndin hündürlüyü 61 metr, uzunluğu 502 metr, bəndin üstdən eni isə 10 metr təşkil edir.
Su anbarının tikintisi zamanı bir sıra mühüm işlər həyata keçirilib. Belə ki, Güləbird SES-ə aid 1,2 km-lik derivasiya boru xətti, su anbarı bəndi və qəza sutullayıcısı tikilib, xidməti bina və ətraf infrastrukturlar tam şəkildə qurulub”.
İ.Quliyev qeyd edib ki, magistral boru kəməri də bu layihənin mühüm tərkib hissəsidir:
“Boru xəttinin ümumi uzunluğu 51 600 metrdir və bu xətt Zabuxçay su anbarından çıxaraq Həkəri çayının sağ və sol sahillərində yerləşən Qubadlı və Zəngilan rayonlarının ümumilikdə 12 100 hektar əkin sahəsinə su çatdırır. Su ötürmə qabiliyyəti başlanğıcda saniyədə 6,2 m³ təşkil edir. Kəmər yüksək təzyiqli çiləyici və damcılı suvarma sistemləri üçün nəzərdə tutulub və qapalı suvarma boru sisteminə əsaslanır. Layihənin praktiki nəticələri artıq özünü göstərməkdədir. Bu il Zəngilan və Qubadlı rayonlarının ərazisində yerləşən aqroparkların ümumilikdə 2900 hektar əkin sahəsi Zabuxçay su anbarından suvarma suyu ilə təmin edilib”.
“Bu layihə regionun aqrar inkişafında mühüm rol oynamaqla yanaşı, əhalinin rifahının yüksəldilməsi və kənd təsərrüfatında məhsuldarlığın artırılması baxımından da əhəmiyyətli töhfə verir.
Azerbaycan Cumhurbaşkanı’nın 1 Mart 2022 tarihli Kararnamesi uyarınca, işgalden kurtarılan bölgelerin restorasyonu çerçevesinde yürütülen “Hekeri Nehri’nin sağ ve sol kıyısında bulunan ekili alanların sulama suyu ile sağlanması amacıyla Zabukhçay su deposu ve ana boru hattının projelendirilmesi ve inşaatı” projesi kapsamında bir dizi çalışma yapılmıştır.
O, Kubadlı ve Zengilan bölgelerinde bulunan yeni oluşturulan tarım parkları ve diğer kullanıcılara ait toplam 12.100 hektar ekili alanın sulama suyu ile sağlanması amacıyla toplam 27 milyon m³ hacimli Zabukhçay su deposu ve ondan beslenen 51,6 km uzunluğunda basınçlı ana boru hattının inşa edildiğini belirtmiştir:
“Zabukhçay su deposunun teknik özelliklerine bakıldığında, barajın yüksekliği 61 metre, uzunluğu 502 metre ve barajın üstten genişliği 10 metredir.
Su deposunun inşaatı sırasında bir dizi önemli çalışma yapılmıştır. Şöyle ki, Gülabird HES’e ait 1,2 km’lik derivasyon boru hattı, su deposu barajı ve acil durum tahliye kanalı inşa edilmiş, hizmet binası ve çevredeki altyapılar tamamen kurulmuştur”.
İ.Guliyev, ana boru hattının da bu projenin önemli bir parçası olduğunu kaydetmiştir:
“Boru hattının toplam uzunluğu 51.600 metredir ve bu hat Zabukhçay su deposundan çıkarak Hekeri Nehri’nin sağ ve sol kıyılarında bulunan Kubadlı ve Zengilan bölgelerinin toplam 12.100 hektar ekili alanına su ulaştırmaktadır. Su iletim kapasitesi başlangıçta saniyede 6,2 m³’tür. Hat, yüksek basınçlı yağmurlama ve damla sulama sistemleri için tasarlanmıştır ve kapalı sulama boru sistemine dayanmaktadır. Projenin pratik sonuçları şimdiden kendini göstermektedir. Bu yıl Zengilan ve Kubadlı bölgelerinde bulunan tarım parklarının toplam 2900 hektar ekili alanı Zabukhçay su deposundan sulama suyu ile sağlanmıştır”.
“Bu proje, bölgenin tarımsal kalkınmasında önemli rol oynamanın yanı sıra, halkın refahının artırılması ve tarımda verimliliğin artırılması açısından da önemli katkılar sağlamaktadır.