Hesablama Palatası Dövlət Turizm Agentliyində 18,5 milyon manatlıq pozuntu aşkarlayıb.
Auditin əhatə etdiyi 2021-2024-cü illərdə dövlət büdcəsindən ayrılmış vəsaitlərin icrası zamanı bir sıra hallarda Agentliyin tabeliyindəki qurumların fəaliyyətinin maliyyələşdirilməsi ilə bağlı zəruri vəsaitlərin ayrılması fonunda funksiyaların digər qurumlara ötürülməsi hallarına rast gəlinib.
Azərbaycan Dövlət Turizm Agentliyi haqqında Əsasnamə”də Agentliyin funksional fəaliyyəti və vəzifələri üzrə mütəxəssis (kadr) hazırlığı nəzərdə tutulmadığı halda, Azərbaycan Turizm və Menecment Universiteti ilə Avstriyanın İMC KREMS Tətbiqi Elmlər Universiteti arasında İMC Transmilli proqramın tərtibi və həyata keçirilməsinə dair bağlanılmış müqavilələrə əsasən 2021-2023-cü illərdə ümumilikdə 899,5 min manat büdcə vəsaiti ödənilib.
Audit dövründə əhəmiyyətli sayda əməliyyatları əhatə edən 330 min manat məbləğində vəsaitlər vahid büdcə təsnifatının tələblərinə əməl edilməyərək funksional və iqtisadi təsnifatın paraqrafları üzrə xərclənməyib.
Qoruqları İdarəetmə Mərkəzinin müvafiq 4 qoruğunun ərazilərində toplanmış zibil, xəzəl, məişət tullantılarının yığılması, daşınması, ərazilərin süpürülməsi, ağacların əkilməsi, budanması və sair işlərin həyata keçirilməsi ilə bağlı satınalma müqavilələri bağlanılaraq həmin qurumların vəsaitləri hesabına aparılmalı olduğu halda Agentlik auditlə əhatə olunan dövr ərzində 835,5 min manat məbləğində vəsait ödəyib.
Agentlik “Azərbaycan Turizm Bürosu” və “Qoruqların İdarəetmə Mərkəzi”nə 2023-2024-cü illər üzrə vəsaitlərin köçürülməsi ilə bağlı müvafiq müraciətlər edilməsi və həmin müraciətlərə müvafiq razılıq və ya cavab alınmaması fonunda ümumilikdə auditlə əhatə olunan dövr ərzində 18,5 milyon manat məbləğində büdcə vəsaiti ilin sonunda tabelikdəki qurumlara köçürülməklə ilin sonuna bütün xəzinə hesablarının qalıqlarının vahid xəzinə hesabına köçürülməsi ilə bağlı tələbdən yayınıb.
“Büdcə sistemi haqqında” qanunun tələbini pozan Agentlik vəsaitlərin akkreditiv hesablarda saxlanılmasına yol verib, bəzi hallarda vəsaiti büdcəyə qaytarmayıb. Akkreditiv hesablarda saxlanılmış vəsaitin 3 milyon 89,7 min manatı 2022-ci ildə, 8 milyon 789,2 min manatı 2023-cü il ərzində yerinə yetirilmiş iş və xidmətlərə görə bağlanılmış (icra edilmiş), ilin sonuna qalan 965,4 min manat vəsaitdən 921,8 min manatı isə 2024-cü il ərzində yerinə yetirilmiş iş və xidmətlərə görə bağlanılmaqla cəmi 43,5 min manatı büdcəyə qaytarılıb.
Auditin əhatə etdiyi illərdə Agentliyin mühasibatlığında sabit mühasibat uçotu proqramı mövcud olmamış, dövr ərzində işçilərin əməkhaqqının hesablanması, debitor və kreditorların, anbarın, əsas vəsaitlərin və material ehtiyatların uçotunun aparılması, memorial orderlərin işlənilməsi və dövriyyə cədvəlinin hazırlanması müvafiq cədvəl proqramının köməyi ilə həyata keçirilmişdir. Bu, öz növbəsində, maliyyə hesabatlarında təhriflərin də formalaşmasına şərait yaradıb.
Auditin əhatə etdiyi illərdə yerinə yetirilmiş təmir və bərpa işləri üzrə seçmə qaydada toplanmış audit sübutları ilə smetada nəzərdə tutulmayan işlərin dəyərinin ödənildiyi, bəzi işlərin dəyərinin və həcmlərinin artırılması hesabına podratçıya əlavə vəsaitin ödənildiyi, eləcə də bir sıra nöqsanlar səbəbindən dövlət vəsaitinin artıq istifadəsinə yol verildiyi müəyyən olunub.
Respublika səviyyəli tədbirlərin keçirilməsi zamanı bəzi hallarda qüvvədə olan norma və tələblərə əməl olunmamış, bu və müqavilədə nəzərdə tutulmuş şərtlərin icra edilməməsi artıq dövlət vəsaitinin icrasına səbəb olub.
Müqavilə öhdəliklərinin icra vəziyyətinə nəzarət olunmaması, eyni zamanda, xarici ölkələrdə təbliğat xarakterli məlumatların yerləşdirilməsi ilə bağlı keçirilmiş satınalmaların, son nəticədə isə bu istiqamətdə fəaliyyətin nəticəliliyinə təsir göstərib və vəsaitlərin vaxtında icra edilməsi imkanlarını məhdudlaşdırılıb
Sayıştay, Devlet Turizm Ajansı’nda 18,5 milyon manatlık usulsüzlük tespit etti.
Denetimin kapsadığı 2021-2024 döneminde, devlet bütçesinden ayrılan kaynakların kullanılması sırasında, Ajans’a bağlı kuruluşların faaliyetlerinin finanse edilmesiyle ilgili gerekli kaynakların ayrılmasına rağmen, işlevlerin diğer kuruluşlara devredildiği durumlarla karşılaşıldı.
Azerbaycan Devlet Turizm Ajansı Hakkında Yönetmelik’te, Ajans’ın işlevsel faaliyetleri ve görevleri için uzman (personel) yetiştirilmesi öngörülmediği halde, Azerbaycan Turizm ve Yönetim Üniversitesi ile Avusturya’nın IMC KREMS Uygulamalı Bilimler Üniversitesi arasında IMC Ulusötesi programının hazırlanması ve uygulanmasına ilişkin imzalanan sözleşmelere göre 2021-2023 yıllarında toplam 899,5 bin manat bütçe kaynağı ödendi.
Denetim döneminde önemli sayıda işlemi kapsayan 330 bin manat tutarındaki kaynaklar, tek tip bütçe sınıflandırması gerekliliklerine uyulmayarak işlevsel ve ekonomik sınıflandırmanın paragrafları üzerinden harcandı.
Koruma Alanları Yönetim Merkezi’nin ilgili 4 koruma alanında toplanan çöp, yaprak, evsel atıkların toplanması, taşınması, alanların süpürülmesi, ağaçların dikilmesi, budanması ve benzeri işlerin yapılmasıyla ilgili satın alma sözleşmeleri imzalanarak bu kurumların kaynaklarıyla yapılması gerektiği halde, Ajans denetim kapsamındaki dönemde 835,5 bin manat tutarında ödeme yaptı.
Ajans, “Azerbaycan Turizm Bürosu” ve “Koruma Alanları Yönetim Merkezi”ne 2023-2024 yılları için kaynakların aktarılmasıyla ilgili gerekli başvuruların yapılması ve bu başvurulara uygun onay veya yanıt alınmaması durumunda, denetim kapsamındaki dönem boyunca toplam 18,5 milyon manat tutarında bütçe kaynağını yıl sonunda bağlı kuruluşlara aktararak, yıl sonunda tüm hazine hesaplarının bakiyelerinin tek hazine hesabına aktarılmasıyla ilgili gereklilikten kaçındı.
“Bütçe Sistemi Hakkında” Kanun’un gerekliliğini ihlal eden Ajans, kaynakların akreditif hesaplarda tutulmasına izin verdi ve bazı durumlarda kaynağı bütçeye iade etmedi. Akreditif hesaplarda tutulan kaynağın 3 milyon 89,7 bin manatı 2022’de, 8 milyon 789,2 bin manatı 2023 yılı boyunca tamamlanan iş ve hizmetler için bağlandı (uygulandı), yıl sonunda kalan 965,4 bin manat kaynaktan 921,8 bin manatı ise 2024 yılı boyunca tamamlanan iş ve hizmetler için bağlanarak toplam 43,5 bin manatı bütçeye iade edildi.
Denetimin kapsadığı yıllarda Ajans’ın muhasebesinde sabit bir muhasebe yazılımı bulunmamaktaydı, dönem boyunca çalışanların maaşlarının hesaplanması, alacaklı ve borçluların, depnun, demirbaşların ve malzeme stoklarının kaydının tutulması, muhasebe fişlerinin işlenmesi ve devir tablosunun hazırlanması ilgili tablo programının yardımıyla gerçekleştirildi. Bu durum, mali raporlarda tahrifatların oluşmasına zemin hazırladı.
Denetimin kapsadığı yıllarda gerçekleştirilen tamir ve yenileme işleri için seçme usulüyle toplanan denetim kanıtlarıyla, keşifte öngörülmeyen işlerin değerinin ödendiği, bazı işlerin değerinin ve hacminin artırılması hesabıyla yükleniciye ek ödeme yapıldığı, ayrıca bir dizi eksiklik nedeniyle devlet kaynağının fazla kullanılmasına yol açıldığı tespit edildi.
Cumhuriyet düzeyindeki etkinliklerin düzenlenmesi sırasında bazı durumlarda yürürlükteki norm ve gerekliliklere uyulmadı, bu ve sözleşmede öngörülen şartların yerine getirilmemesi, devlet kaynağının fazla kullanılmasına neden oldu.
Sözleşme yükümlülüklerinin yerine getirilme durumunun kontrol edilmemesi, aynı zamanda yabancı ülkelerde tanıtım amaçlı bilgilerin yayınlanmasıyla ilgili yapılan satın almaların, sonuç olarak bu yöndeki faaliyetlerin verimliliğini etkiledi ve kaynakların zamanında kullanılması imkanlarını kısıtladı.