1 Ağustos’ta Türkiye’nin Ankara şehrinde “Şuşa – Karabağ’ın Tacı, Kafkasya’nın Sanat Mabedi, Türk Dünyasının Kültür Başkenti” adlı kitabın tanıtım töreni yapıldı.
Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı’nın (TÜRKSOY) desteğiyle Türkiye Türkçesi’nde yayınlanan Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı yanında Devlet İdarecilik Akademisi “Karabağ Mirasını Araştırma Merkezi”nin başkanı, profesör, siyasi bilimler doktoru Elçin Ahmedov’un yazdığı kitapta, Azerbaycan’ın aydınlanma beşiği ve kültür merkezi olan Şuşa’nın tarihi, kültürel ve stratejik öneminden bahsediliyor.
TÜRKSOY Genel Sekreterliği’nde düzenlenen etkinlikte, teşkilatın Genel Sekreteri Sultan Raev, 31 Mart 2022’de teşkilata üye ülkelerin Kültür Bakanları Daimi Konseyi’nin Türkiye’nin Bursa şehrinde yapılan toplantısında Şuşa’nın 2023 yılı için “Türk Dünyasının Kültür Başkenti” seçilmesi hakkında karar alındığını hatırlattı. Onun sözlerine göre, TÜRKSOY’un bu kararıyla ilgili olarak Azerbaycan’da ve teşkilata üye ülkelerde başarıyla gerçekleştirilen bir dizi etkinlik, Şuşa’nın Türk dünyasında geniş tanıtılmasında önemli rol oynadı.
Azerbaycan’ın Türkiye’deki Büyükelçisi Reşad Mammadov, 8 Kasım 2020’de Yüksek Başkomutan, Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in liderliğinde Azerbaycan Ordusu’nun tarihi, kültürel ve stratejik öneme sahip, Karabağ’ın tacı olan Şuşa şehrini işgalcilerden kurtardığını hatırlattı. Büyükelçi, Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in Şuşa’nın Azerbaycan halkı için tarihi önemini, yüksek kültürel-manevi değerini dikkate alarak, 2022 yılının “Şuşa Yılı” ilan edilmesi hakkında Kararname imzaladığını vurguladı: “İkinci Karabağ savaşından sonra kazanılan tarihi Zafer, özellikle Azerbaycan’ın askeri, diplomatik ve enformasyon alanındaki başarıları sonucunda ortaya çıkan gerçeklerin uluslararası kamuoyuna ulaştırılması son derece gereklidir.”
Şuşa’da Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı özel temsilciliğinin baş danışmanı Elşad İskenderov, işgalden kurtarılmış bölgelerde yapılan onarım ve yeniden inşa çalışmalarından bahsetti.
Türkiye Kültür ve Turizm Bakanlığı temsilcisi Abdülsamet Taş, Azerbaycan Kültür Bakanlığı şube müdürü Vasif Kurbanzade ve Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Türk Dünyası Araştırma Merkezi müdürü Cemile Kınacı Baran Şuşa ile ilgili düşüncelerini paylaştılar. Yeni kitabın kadim ve benzersiz Şuşa’nın, genel olarak Karabağ’ın tarihinin, kültürel ve toplumsal hayatının, ayrıca bu diyarın aydın, kültür, sanat ve toplum adamlarının TÜRKSOY’a üye ülkelerde daha yakından tanınmasına olanak sağlayacağı kaydedildi.
Yeni kitapta Karabağ hanlığının kurulmasını şartlandıran etkenler, bu bölgenin tacı olan Şuşa’nın kadim tarihi, kültürel ve stratejik önemi incelendi. Ayrıca Şuşa’nın temelinin atılmasından bugüne kadar geçilen tüm tarihi aşamalar geniş şekilde ele alındı. Azerbaycan’ın toplumsal-siyasi ve kültürel hayatında önemli hizmetler gösteren ve aslen Şuşalı olan Azerbaycan’ın önde gelen bilim, kültür, sanat ve toplum adamları hakkında geniş bilgi verildi.
Aynı zamanda, kitapta Şuşa’nın işgalinden önceki tarihi yerleri ve mimari anıtlarının fotoğrafları yer aldı. Bununla birlikte, Ermenistan’ın Azerbaycan’a askeri saldırısı sonucunda Şuşa’nın işgali sırasında şehirde kültürel soykırım politikası, özellikle tarihi-mimari anıtlarının Ermeni vandalizmine maruz kalması da fotoğraflarla dikkat çekildi. Ayrıca ilk kez kadim Şuşa kalesinin işgalden önce, işgal sırasında ve işgalden sonraki dönemini yansıtan çok sayıda fotoğrafı açıklamalı şekilde yer aldı.
Bununla birlikte, kitapta dahi şahsiyet, önde gelen devlet adamı, Ulusal Lider Haydar Aliyev’in 1969-1982 yıllarında Karabağ’da milli ruhun yükseltilmesi yönündeki çok yönlü faaliyeti, özellikle Şuşa’ya zengin tarihi anıt olarak gösterdiği özen tarihi gerçekler temelinde geniş şekilde incelendi.
Bundan başka, Azerbaycan’ın İkinci Karabağ savaşında Zaferini şartlandıran etkenler, özellikle askeri-diplomatik ve enformasyon alanındaki başarılar analiz edildi. Azerbaycan Cumhurbaşkanı, Yüksek Başkomutan İlham Aliyev’in liderliğinde 8 Kasım 2020’de Azerbaycan Ordusu tarafından Şuşa’nın işgalcilerden kurtarılmasından sonra şehrin asıl tarihi simasının, geleneklerinin ve kadim kültürel anıtlarının restorasyonu yönünde yapılan önemli çalışmalar sistemli şekilde, geniş şekilde incelendi ve fotoğraflarla dikkat çekildi.
Kitapta Şuşa’da düzenlenen uluslararası etkinliklere, ayrıca Azerbaycan ile Türkiye arasında imzalanan Şuşa Beyannamesi’ne ve diğer bu gibi konulara da geniş yer verildi.
Kitap tanıtımı çerçevesinde “Şuşa-2023 TÜRKSOY ressamlar buluşması” adlı resim ve “Şuşa-2023 Türk dünyası başkenti” adlı fotoğraf sergilerinin açılışı da yapıldı.
Türkiye’de özenli bir şekilde yayınlanan kitap, Şuşa şehri işgalden kurtarıldıktan sonra yazar Elçin Ahmedov’un farklı içerik ve formatta 14. kitabıdır. Bunlardan 10’u yabancı ülkelerde yayınlanmıştır.